Ο Π. Κονδύλης ήταν κατά την γνώμη μου, ο μεγαλύτερος έλληνας διανοούμενος , και ένας από τους μεγαλύτερους ευρωπαίους διανοούμενους του εικοστού αιώνα.
Στις δεκαετίες πού έρχονται, πιστεύω ακράδαντα ότι το ευρύ κοινό θ ‘ ανακαλύψει σταδιακά ότι κατά τις τελευταίες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, προέκυψε γιά τον ανθρώπινο πολιτισμό, ο Παναγιώτης Κονδύλης, ένας λαμπρός διδάκτορας της Φιλοσοφίας και συνεχιστής της παράδοσης του Μαξ Βέμπερ, η σκέψη του οποίου ήταν και παραμένει τόσο ιδιαίτερη,δημιουργική, και πρωτότυπη, που με εξαίρεση τον Raymond Aron, δεν μπορεί κατά την άποψη μου να συγκριθεί με κανέναν άλλο φιλόσοφο, πολιτειολόγο, κοινωνιολόγο, οικονομολόγο και γενικότερα κοινωνικό στοχαστή, του εικοστού αιώνα.
Είχε την απίστευτη φιλοδοξία να γνωρίσει και να κρίνει το σύνολο της ιστορίας των ιδεών.Και η φιλοδοξία του αποδείχτηκε ρεαλιστική.
ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ
Παρά το γεγονός ότι πέθανε πολύ νέος, είναι πλέον κοινά αποδεκτό από τους μεγάλους διανοούμενους της εποχής μας και κυρίως από τους Γερμανούς πού έχουν την τύχη να μπορούν να διαβάσουν στη γλώσσα τους το σύνολο του έργου του, οτι άφησε ένα τεράστιο έργο, απίστευτα πλούσιο και πρωτότυπο.
Τόλμησε να επιλέξει την Γένεση της Διαλεκτικής ως θέμα της διδακτορικής του διατριβής!Συνέχισε με πολλά άλλα έργα εξ ίσου ιδιαίτερα και πρωτότυπα.
Στην συνέχεια, ο Παναγιώτης Κονδύλης επικεντρώθηκε στις Διεθνείς Σχέσεις και την Στρατηγική Σκέψη.
Γράφει ο Κώστας Κουτσουρέλλης στην ιστοσελίδα του :» Με τα διεθνοπολιτικά του γραπτά της δεκαετίας του ’90, την επαύριο της αμερικανικής νίκης στον Ψυχρό Πόλεμο, ο Κονδύλης θα στρέψει το ερμηνευτικό του βλέμμα σ’ ένα πεδίο καινούργιο γι’ αυτόν, την πλανητική συγχρονία και επικαιρότητα. Μόνο που αντί για τις δυτικές θριαμβολογίες περί του «τέλους της ιστορίας» και των συγκρούσεών της, που ήταν τότε του συρμού, εκείνος θα μιλήσει για τη νέα, ανεξέλεγκτη επίτασή τους. Στις διακηρύξεις περί οικουμενικής κατίσχυσης των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων», δεν θα δει παρά τα κενόλογα και ιδιοτελή ρητορεύματα της μόνης πλέον Υπερδύναμης, που κανείς δεν μπορεί να πάρει στην ονομαστική τους αξία. Και στις πομφόλυγες για την «τελειωτική επικράτηση» του δυτικού φιλελευθερισμού, θα αντιτάξει την πρόβλεψη της επικείμενης κατάρρευσής του, υπό το βάρος της σπάνεως των αγαθών και των οξυμένων περιβαλλοντικών, κοινωνικών και γεωπολιτικών εντάσεων»
Συνεχίζοντας, ο Κονδύλης επικέντρωσε τις δυνάμεις του στην μεγαλύτερη (και ανέκαθεν υπαρκτή στην σκέψη του )φιλοδοξία του.Την κοινωνική φιλοσοφία.
Τί είναι κοινωνία;Tί είναι κοινωνικό γεγονός;Ποιά είναι σχέση της κοινωνίας με τα άτομα, τους θεσμούς, την πολιτική,τον πολιτισμό;
Ηθελε ν΄αφήσει την σφραγίδα του στην Ιστορία με την «Κοινωνική Οντολογία», ένα τρίτομο έργο 2000 σελίδων.
Ο Φόλκερ Γκέρχαρτ, καθηγητής της κοινωνικής φιλοσοφίας και της φιλοσοφίας του Δικαίου του Πανεπιστημίου Χούμπολτ του Βερολίνου, σε άρθρο του στην εφημερίδα DIE ZEIT της 4/5/2000, έλεγε γι΄αυτό το εγχείρημα : «Ο Κονδύλης κάνει λόγο για «κοινωνική οντολογία» και σχεδίαζε να εκθέσει τα θεμελιώδη της γνωρίσματα σε ένα έργο με πάνω από δύο χιλιάδες σελίδες και τον τίτλο «Το πολιτικό και ο άνθρωπος». Πρόκειται για εγχείρημα που εκκρεμεί το αργότερο από την εποχή του Κόντ και του Μαρξ. Όμως τα εξαρτημένα ανακλαστικά της κοινωνικής θεωρίας απέναντι σε οτιδήποτε θα μπορούσε να όζει «μεταφυσικής», το αντιστρατεύονταν. Έτσι στον συγγραφέα ανήκει η τιμή ότι αποτόλμησε να καταπιαστεί με ένα μεγάλο σχέδιο, εκεί όπου απέτυχαν οι κοινωνιολόγοι και οι φιλόσοφοι του 19ου και 20ού αιώνα.
Το γεγονός αυτό κάνει ακόμη οδυνηρότερο το δυστύχημα ότι ο Παναγιώτης Κονδύλης δεν μπόρεσε να φέρει σε πέρας το συστηματικό του έργο. Προτού ακόμη ολοκληρωθεί η σύνταξη του πρώτου τόμου, επρόκειτο να υποβληθεί σε μια ανώδυνη εγχείρηση. Η εγχείρηση απέτυχε και οδήγησε στον θάνατο. Η διαρθρωμένη σε τρία μέρη έρευνα μάς παραδόθηκε αποσπασματική. Ο Falk Horst επιμελήθηκε την έκδοση του εννιακοσιοσέλιδου χειρογράφου του πρώτου τόμου και ελπίζει από τα καταλειπόμενα σημειώματα και προσχέδια να δημοσιεύσει δύο ακόμα τόμους. Ο ένας πραγματεύεται την «Κοινωνία ως πολιτικό συλλογικό υποκείμενο», ο άλλος φέρει τον τίτλο «Ταυτότητα, Ισχύς και Πολιτισμός» και εξετάζει τις προϋποθέσεις τους.»
Αυτό που τον κάνει ιδιαίτερο, είναι νομίζω η διανοητική του διαδρομή.
Δεν ήταν ένας κλασσικός φιλόσοφος.
Κατείχε σε βάθος την ιστορία των ιδεών και το σύνολο των κοινωνικών επιστημών.Γι΄αυτό το σκεπτικό του ήταν και είναι πολυδιάστατο.
Κυρίως όμως, η διανοητική του διαδρομή οφείλεται στο γεγονός ότι μελέτησε τον μαρξισμό όσο λίγοι διανοούμενοι.Ηταν στα νιάτα του μαρξιστής.Στην πορεία, θεωρώντας ότι είχε κάνει λάθος, η διανοητική του αντιπαράθεση με τον μαρξισμό τον οποίο γνώριζε τόσο καλά, ήταν αυτή που τον έκανε να είναι τόσο πρωτότυπος στη σκέψη του.
Ο Ρ. Αρόν, που ακολούθησε και αυτός τον μοναχικό δρόμο (στην εποχή του ) της αντιπαράθεσης με τον μαρξισμό, σε τηλεοπτική του συνέντευξη στην δεκαετία του 1970 είχε εξηγήσει πολύ καλά και με απλά λόγια αυτή την διανοητική διαδρομή που ακολούθησε κατά την γνώμη μου και ο Π. Κονδύλης πολύ αργότερα.Ελεγε, αν θυμάμαι καλά το εξής : «στα πλαίσια της αντιπαράθεσης μου με τον μαρξισμό, εγώ , ένας φιλόσοφος, οδηγήθηκα, όπως άλλωστε και ο Μαρξ στην εποχή του, να μελετήσω τα συστήματα διακυβέρνησης, την οικονομία, την κοινωνιολογία, τις διεθνείς σχέσεις, την ιστορία, και γενικότερα όλες τις κοινωνικές διεργασίες και τα ανθρώπινα πράγματα.»
Λόγω αυτής της διανοητικής πορείας του, ο Κονδύλης ηταν ένας πραγματικά μεγάλος στοχαστής της εποχής του.
Τί συγκράτησαν οι Γερμανοί από την σκέψη του ;
Αντιγράφω από την ιστοσελίδα του Κώστα Κουτσουρέλη :
«Με τον θάνατο του μεγάλου Έλληνα φιλοσόφου Παναγιώτη Κονδύλη», θα τον νεκρολογήσει στην Berliner Zeitung ο Γκούσταφ Ζάιμπτ, η Γερμανία χάνει έναν από τους σημαντικότερους κληρονόμους και διάδοχους της πνευματικής της παράδοσης. Μόνο μ’ αυτό το παράδοξο μπορεί να ειπωθεί η σημασία αυτού του θανάτου». Και θα καταλήξει: «Ο Κονδύλης υπήρξε συνεχιστής της γερμανικής παράδοσης της δύστροπης, οχληρής σκέψης. Τη στάση του αυτή την υποβάσταζε πάντα μια σπάνια πνευματική ελευθερία και μια σχεδόν αδιόρατη ευαισθησία: ο Κονδύλης δεν μπορούσε τα συνθήματα, την ωραιολογία, τον ναρκισσισμό. Όμως και η σκληρότητά του ήταν μεσογειακή, φωτεινή και ανθρώπινη. Ο ακαταπόνητος πέθανε, προτού ολοκληρώσει το ογκωδέστερο έργο του. Το καλοκαίρι λογάριαζε να το περάσει στην Ελλάδα».
H ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΟΥ Π. ΚΟΝΔΥΛΗ
Στον σύνδεσμο που ακολουθεί, θα δούμε μιά συνοπτική περιγραφή της πορείας του Π. Κονδύλη.
http://www.koutsourelis.gr/index1.php?subaction=showfull&id=1216545320&archive=&start_from=&ucat=6&
Θα επανέλθω πολλές φορές σ΄αυτό το ιστολόγιο στο έργο και στην σκέψη του Π.Κονδύλη.
Ιδίως σε ότι αφορά
α/ την προσφορά του στην Ελλάδα
β/ τις γεωστρατηγικές του αναλύσεις, και ειδικότερα αυτές που αφορούν το μέλλον του Ελληνισμού
γ/ τις εκτιμήσεις του γιά το μέλλον που ήδη έχουν επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα.
ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ -η ισχύς, και η τέχνη της στρατηγικής 
[…] […]
By: “…έχω έρθει στα συγκαλά μου”. « ΑΒΕΡΩΦ on 06/03/2014
at 6:17 πμ