Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ, Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ, ΚΑΙ Η ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Εχουν περάσει ήδη οι 100 πρώτες ημέρες της Προεδρίας Ομπάμα, κι’ ομως δεν έχει ξεκαθαριστεί πλήρως (δημοσίως ) κατά την γνώμη μου, ποιά θα είναι η νέα εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.

Εχουν όμως προκύψει ήδη κάποιες ενδείξεις.Δεν εννοώ τα σημεία εκείνα που επισημαίνει ο τύπος (διάλογος με τους συμμάχους,Γκουαντάναμο, ανακοίνωση αποχώρησης απο το ΙΡΑΚ,….).Αυτά ήταν λίγο-πολύ γνωστά πρίν κάν αναλάβει ο νέος Πρόεδρος , και δεν συνιστούν την ουσία της νέας εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.Η αποχώρηση απο το ΙΡΑΚ προβλεπόταν ούτως η άλλως και απο τον άλλο υποψήφιο. Οι κύριες ενδείξεις κατά την γνώμη μου, είναι η επίσκεψη Ομπάμα στην Τουρκία, και η ανάληψη στρατιωτικής δράσης της κυβέρνησης του Πακιστάν εναντίον των Ταλιμπάν.

Η επίσκεψη Ομπάμα στην Τουρκία, είναι προφανές ότι έδειξε την ιδιαίτερη σημασία που δίδουν οι Αμερικανοί σ΄αυτή την χώρα, στα πλαίσια της νέας εξωτερικής τους πολιτικής.

Στο κείμενο που ακολουθεί, επικεντρώνω την σκέψη μου σε 3 σημεία

α/ Ποιά αναμένεται να είναι η νέα εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, και ποιός είναι ο ρόλος της Τουρκίας στα πλαίσια αυτής της εξωτερικής πολιτικής;

β/ Ο νέος ρόλος της Τουρκίας μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα;

γ/Ποιά θα μπορούσε να είναι η ελληνική στάση (εθνική στρατηγική ) μπροστά σ’ αυτά τα νέα δεδομένα;

Α/ Η ΝΕΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΗΠΑ

Αυτή όσο περνά ο καιρός θα ξεδιπλώνεται και θα γίνεται όλο και πιό ξεκάθαρη.
Μέχρι τότε, μόνο απόψεις θα καταγράφονται.

Η δική μου ταπεινή άποψη είναι ότι απο την μιά, οι αμερικανοί σχεδιαστές πολιτικής αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι ο κύκλος που άρχισε μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης (οι ΗΠΑ μοναδική υπερδύναμη ) έχει κλείσει.Απο την άλλη, κάποια «γεράκια» όπως ο Μπρεζίνσκι, πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ έχουν ακόμα το περιθώριο και την δύναμη να πλήξουν τις άλλες πλανητικές δυνάμεις η εν δυνάμει δυνάμεις, ώστε να συνεχιστεί η μονοκρατορία των ΗΠΑ για άλλα 50-100 χρόνια.
Κατά την γνώμη μου, η άποψη Μπρεζίνσκι είναι ξεπερασμένη και δεν στέκει.Ομως,δεν γνωρίζω ποιά επιρροή εξασκεί στον νέο Πρόεδρο αυτή η άποψη.

Εχουμε κατά συνέπεια, απο την μιά τον ρεαλισμό, και απο την άλλη, το όνειρο.

ανάλυση της άποψης σύμφωνα με την οποία έληξε η περίοδος κατά την διάρκεια της οποίας, η Αμερική ήταν η μοναδική υπερδύναμη.

Τον σημερινό αναγκαίο ρεαλισμό στις Διεθνείς Σχέσεις, τον είχε προβλέψει ο Π. Κονδύλης απο το 1991.

Προσωπικά, συμμερίζομαι την άποψη του όπως την εξέφρασε στο βιβλίο του «Πλανητική Πολιτική μετά τον Ψυχρό Πόλεμο».
Οι ΗΠΑ, θα έπρεπε λογικά ν’ ακολουθήσουν έστω σήμερα, 20 χρόνια μετά το τέλος του ψυχρού πολέμου,και μετά απο πολλές αμφιταλαντεύσεις και εκτροπές (Ιράκ,…) την στρατηγική που της επιτρέπει η σημερινή δύναμη της και η υφιστάμενη ανατομία των διακρατικών σχέσεων.
Αυτη η στάση θα ήταν αυτή πού θα εξυπηρετούσε καλύτερα τα Αμερικανικά εθνικά συμφέροντα μακροπρόθεσμα. Η στρατηγική αυτή, ήταν απο τότε(1991 ) απόλυτα ξεκάθαρη και προβλέψιμη για τον Π. Κονδύλη, και ούτως η άλλως είναι θέμα χρόνου να προκύψει στις Διεθνείς Σχέσεις,άν δεν εφαρμοστεί άμεσα απο την νέα αμερικανική Διοίκηση.

Παρακάτω, ακολουθεί απόσπασμα συνέντευξης του Π. Κονδύλη γι’ αυτό ακριβώς το θέμα ( συνέντευξη περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ τ.384, Απρίλιος 1998 )

«Όμως η κατάρρευση του κομμουνισμού και η απαρχή της αμερικανικής ηγεμονίας δημιούργησε μια κατάσταση στο έπακρο ερεθιστική για τον στοχασμό – τουλάχιστον τον στοχασμό που ακουμπάει πάνω στην κατάλληλη προπαιδεία. Κάθε ανοιχτή κατάσταση σε βάζει στον πειρασμό να κάνεις προβλέψεις, αλλά οι προβλέψεις οφείλουν να απορρέουν από
μια σοβαρή ανάλυση των κινητηρίων δυνάμεων, των μακροπρόθεσμων, τουλάχιστον, συντελεστών της εξέλιξης. Με τη σειρά τους, πάλι, τέτοιες αναλύσεις συμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα με γενικότερα θεωρητικά ζητήματα. Αναφέρω δύο παραδείγματα. Η κυρίαρχη μετά τον Ψυχρό Πόλεμο δυτική ιδεολογία διατείνεται ότι στο εξής το οικονομικό στοιχείο αποκτά απόλυτη προτεραιότητα και θα αμβλύνει τις κλασσικές μορφές των συγκρούσεων οδηγώντας σ’ έναν ενιαίο κόσμο. Η αποδοχή ή η απόρριψη της αντίληψης τούτης προϋποθέτει φυσικά ένα γενικότερο ξεκαθάρισμα των σχέσεων μεταξύ οικονομίας και πολιτικής σε μιαν ευρεία ιστορική και θεωρητική προοπτική. Δεύτερον, τα νέα στρατηγικά δεδομένα και η μετατόπιση από την ισορροπία του πυρηνικού τρόμου σε συγκρούσεις χαμηλότερης εντάσεως και μεγάλης ποικιλομορφίας απαιτούν την εξέταση του ζητήματος κατά πόσον η εννοιολογία της κλασσικής θεωρίας του πολέμου, όπως την υποτύπωσε ο Clausewitz, είναι σε θέση να συλλάβει επαρκώς τη διαγραφόμενη νέα κατάσταση.
Σ’ αυτά τα παραδείγματα θα μπορούσα να προσθέσω και άλλα, όπως την αποτίμηση της νέας κοσμοϊστορικής εποχής στην οπτική ορισμένης φιλοσοφίας της ιστορίας ή τα «ανθρώπινα δικαιώματα» στη διπλή
ιδεολογική και πολιτική τους λειτουργία Αλλά πέρα από τις θεωρητικές προεκτάσεις, που παίρνει θέλοντας και μη η ανατομία της πλανητικής συγκυρίας αν θέλει να ευσταθεί έχουμε να κάνουμε πρώτα-πρώτα με τη διακρίβωση και την ιεράρχηση των πραγματικών στοιχείων, του τι συμβαίνει στην οικονομία, στη διπλωματία, στους εξοπλισμούς. Στο βιβλίο μου Πλανητική Πολιτική μετά τον Ψυχρό Πόλεμο επιχείρησα μιά πρώτη σύνθεση μεταξύ πραγματολογικής διάγνωσης και θεωρητικών προεκτάσεων. Σήμερα(1998), εφτά χρόνια μετά τη συγγραφή του κειμένου, δεν μπορώ να μην αισθανθώ κάποιαν ικανοποίηση διαπιστώνοντας ότι δεν χρειάζεται να αλλάξω ούτε λέξη. Τούτο δεν στερείται σημασίας, αν αναλογισθούμε πόσες προβλέψεις άλλων αναλυτών διαψεύσθηκαν έκτοτε. Δεν αναφέρομαι απλώς στα όσα φαιδρά ειπώθηκαν για το «τέλος της Ιστορίας», αλλά και σε πολύ πιο χειροπιαστά ζητήματα. Στις συζητήσεις των διεθνολόγων δέσποζε π.χ. η άποψη ότι η νέα παγκόσμια τάξη θα κρυσταλλωνόταν γύρω από τρεις πόλους και τους αντίστοιχους μείζονες χώρους, ήτοι τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και την Ιαπωνία, η οποία στις αρχές της δεκαετίας μας φαινόταν ακόμα να βρίσκεται στον κολοφώνα της παραγωγικής, εξαγωγικής και χρηματοοικονομικής ακμής της. Από την
πλευρά μου, τόνισα ότι η Ιαπωνία ποτέ δεν θα γίνει ηγεμονική Δύναμη στην Άπω Ανατολή όσο η Κίνα δεν έχει πει την τελευταία της λέξη, ότι η Ευρώπη δεν θ’ αποτελέσει στο προβλεπτό μέλλον πολιτική ενότητα με ενιαία και βαρύνουσα βούληση και ότι η αμερικανική ηγεμονία θα πάρει τη μορφή παροχής αστυνομικών και πυροσβεστικών υπηρεσιών στους συμμάχους, αυτή τη φορά όμως με ουσιώδη οικονομικά ανταλλάγματα. Προέβλεψα επίσης ότι το χαρακτηριστικότερο γνώρισμα της νέας εποχής δεν θα είναι τόσο η διαμόρφωση κλειστών μειζόνων χώρων όσο η άνοδος μεσαίων Δυνάμεων ικανών να ενεργήσουν περιφερειακά, είτε αυτόβουλα είτε σε συνεργασία και ως τοποτηρητές μιας πλανητικής Δύναμης Τυπικό παράδειγμα τέτοιας μεσαίας Δύναμης είναι η Τουρκία, η οποία σε 50 χρόνια θα έχει 100 εκατομμύρια πληθυσμό και, στηριζόμενη στη ραγδαία εκβιομηχάνισή της, θα ανήκει στις πρώτες στρατιωτικές δυνάμεις του κόσμου.»

ανάλυση της ψευδαίσθησης του Μπρεζίνσκι

Στα βίντεο που ακολουθούν αναλύεται το σχέδιο του Μπρεζίνσκι.Δηλώνεται μάλιστα ότι θα υλοποιηθεί απο τον Πρόεδρο Ομπάμα, άποψη που δεν τεκμηριώνεται προς το παρόν.Ας δούμε αυτή την ανάλυση

συμπέρασμα

Δεν γνωρίζω ποιά απο τις 2 απόψεις θα επικρατήσει.Μάλλον κατά πάσα πιθανότητα, αρχικά θα προκύψει ένα μείγμα μεταξύ των δύο, μέχρι τελικά να υπερισχύσει ο ρεαλισμός.
Αυτό όμως πού είναι αξιοσημείωτο, είναι ότι ανεξάρτητα της άποψης που θα επικρατήσει, η Τουρκία θα παίξει κομβικό ρόλο στην όποια νέα αμερικανική στρατηγική των διεθνών σχέσεων.Νομίζω ότι είναι πολύ κατανοητό αυτό, (τόσο απο την ανάγνωση της συνέντευξης του Π. Κονδύλη όσο και απο τα βίντεο με το σχέδιο Μπρεζίνσκι), και γι’ αυτό δεν χρειάζεται να επιμείνω περισσότερο.Απλά να πώ ότι στην περίπτωση της ρεαλιστικής προσέγγισης, η Τουρκία εξυπηρετεί τα αμερικανικά συμφέροντα αλλά της δίδεται μεγάλη ετχέρεια να εξυπηρετήσει αυτοτελώς και τα δικά της συμφέροντα ως μεσαία δύναμη.Στην περίπτωση της προσέγγισης Μπρεζίνσκι, η Τουρκία είναι απλά ένα όχημα για την εξυπηρέτηση των αμερικανικών συμφερόντων, οπότε άν τα αμερικανικά συμφέροντα και τα τουρκικά συμβαδίζουν, η Τουρκία μπορεί να εξυπηρετήσει και δικά της συμφεροντα.Αν τα συμφέροντα δεν συμβαδίσουν, η Αμερική «θα πετάξει την Τουρκία στα σκουπίδια».

Τέλος, να πώ εδώ ότι κατά την γνώμη μου, η νέα αμερικανική στρατηγική, όποια κι’ αν είναι αυτή, δεν θα επηρεάσει αυτή καθ’ ευατή τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα θετικά η αρνητικά.Ομως, ο ρόλος της Τουρκίας στα πλαίσια αυτής της αμερικανικής στρατηγικής, δεν μπορεί να μην επηρεάσει έμμεσα τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα.Το σημείο αυτό, εκτιμώ ότι είναι μιά ένδειξη ότι υπερισχύει η άποψη Μπρεζίνσκι.Διότι, αν επικρατούσε η ρεαλιστική άποψη, οι ΗΠΑ στα πλαίσια ανάθεσης του νέου ρόλου στην Τουρκία, και επειδή γνωρίζουν τί σημαίνει κατάρρευση της ισορροπίας δυνάμεων σε τοπικό επίπεδο, θα της είχαν θέσει ως προυπόθεση για τον νέο ρόλο της, το status qwo στο Αιγαίο.Αυτό δεν έγινε απ’ ότι φαίνεται.

Βέβαια, πρέπει να πούμε εδώ ότι και η Ελλάδα, στα πλαίσια της παρακμής που βιώνει εδώ και 35 χρόνια, δεν μπορεί πλέον να εξασφαλίσει την ισορροπία δυνάμεων.Οπότε αυτή η ισορροπία δυνάμεων, θα μπορούσαν να ισχυριστούν οι αμερικανοί ότι δεν κατέρρευσε λόγω του νέου ρόλου της Τουρκίας, αλλά λόγω της ελληνικής παρακμής.Οπότε, αυτό το σημείο τους βγάζει από οποιδήποτε ηθικό δίλειμμα, αν υποθέσουμε ότι είχαν, κατά την χάραξη της νέας στρατηγικής τους.

Ολοκληρώνοντας αυτό το πρώτο σημείο της σκέψης μου , θέλω να κάνω μιά παρατήρηση που θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντική για τις διεθνείς σχέσεις.
Πως γίνεται, ένας μοναχικός στοχαστής όπως ο Π. Κονδύλης, να έχει προβλέψει με τόση ακρίβεια το τί θα προκύψει αναπόφευκτα μετά το τελός του ψυχρού πολέμου (δεν μπορούσε βέβαια να προβλέψει πόσα χρόνια θα έπαιρνε η μεταβατική περίοδος όπως είναι φυσικό ) και να μην μπορούν να το προβλέψουν και να το επιβάλλουν τα αμερικανικά πολυάριθμα επιτελεία;
Νομίζω ότι αυτό είναι ένα πάγιο χαρακτηριστικό των αμερικανών στρατηγικών αναλυτών, και οφείλεται στο ότι δεν δίνουν την σημασία που θα έπρεπε στην ιστορία και στα πολιτιστικά στοιχεία.Αυτό εξηγεί και όλες τις πανωλεθρίες που έχουν υποστεί, με τελευταία αυτή στο ΙΡΑΚ.
Το σκεπτικό τους είναι ιδιαίτερα ρηχό, και αντιμετωπίζουν τα θέματα στρατηγικής στις Διεθνείς Σχέσεις και στις στρατιωτικές συγκρούσεις, σαν να ήτανε θέματα στρατηγικής που επεξεργαζονται πολυεθνικές επιχειρήσεις.Στην πραγματικότητα, η στρατηγική στις Διεθνείς Σχέσεις και στις στρατιωτικές επιχειρήσεις είναι πολύ πιό σύνθετη, και συνεπάγεται πολύ καλή γνώση της ανθρωπολογίας, της κοινωνιολογίας, της ιστορίας, και της φιλοσοφίας.Είναι κρίμα για τους αμερικανούς να έχουν συγκρατήσει τόσο λίγα απο την διδασκαλία του Αριστοτέλη.

B/ Ο ΝΕΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΓΙΑ TA ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΘΝΙΚΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ;

Αυτό είναι νομίζω προφανές.Η Τουρκία ηταν ήδη επικίνδυνη για την Ελλάδα.Ο νέος ρόλος της θα την κάνει πιό αλαζονική.
Η αλαζονεία είναι ο επιπλέον κίνδυνος που προκύπτει απο τον νέο ρόλο της.Κατά τ’ αλλα, δεν αλλάζει κάτι το ιδιαίτερο που πρέπει να καταγραφεί.

Ο Νταβούτογλου είχε ξεκαθαρίσει στα γραπτά του απο το 2001, ότι η μεγαλύτερη πιθανότητα να εμπλακεί στο άμεσο μέλλον η Τουρκία σε πόλεμο είναι για τα νησιά του Αιγαίου, τα οποία περιορίζουν το «στρατηγικό βάθος» της Τουρκίας προς τα δυτικά.Τι θα εμποδίσει την Τουρκία, την κατάλληλη στιγμή να στήσει άλλο ένα θερμό επεισόδιο;

Και μιά πού η επίσκεψη Ομπάμα στην Τουρκία σχολιάστηκε πολύ στην Ελλάδα, ας ξεκαθαρίσουμε το νόημα αυτής της επίσκεψης για να μήν μείνει καμμιά αμφιβολία.

1/Οι ΗΠΑ, θα χρησιμοποιήσουν την Τουρκία για την δική τους στρατηγική.Η γεωγραφική της θέση, το»εκτόπισμα» της (πληθυσμός οικονομία, στρατιωτική δύναμη,…) και η προσπάθεια που έχει κάνει τα τελευταία χρόνια η Τουρκία στην περιοχή (διαμεσολαβήσεις, ανάπτυξη σχέσεων με όλες τις χώρες,…) την καθιστούν ιδανικό παίκτη προς χρήση απο τις ΗΠΑ.Οι ΗΠΑ, θα χρησιμοποιήσουν ως τοποτηρητή τους για την κεντρική Ασία, και την Μέση Ανατολή, την Τουρκία.

2/η Τουρκία δέχεται να χρησιμοποιηθεί απο τις ΗΠΑ, διότι με τον τρόπο αυτό,πιστεύει και έχει εν μέρει δίκιο, ότι θα προωθήσει και τα δικά της συμφέροντα εντός του χώρου του «στρατηγικού της βάθους».

Τα ανωτέρω,μετά την επίσκεψη Ομπάμα στην Τουρκία είναι ξεκάθαρα και νομίζω αδιαμφισβήτητα.

Γ/ ΠΟΙΑ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΜΠΡΟΣΤΑ Σ΄ΑΥΤΑ ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ;

Γιά να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος για τα ελληνικά εθνικά συμφέροντα, δύο τρόποι υπάρχουν κατά την γνώμη μου (η ένας συνδυασμός των 2 )

1/είτε οι πλανητικές γεωπολιτικές συγκυρίες να ωφελήσουν έμμεσα την χώρα μας.
Δηλαδή, να μας χαμογελάσει η τύχη.

α/π.χ. η νέα στρατηγική των ΗΠΑ να αποτύχει (οπότε η αποτυχία θα έχει συνέπειες και για την Τουρκία )
β/π.χ. η Τουρκία να κάνει σοβαρά λάθη στα πλαίσια αυτού του αναβαθμισμένου ρόλου της.
γ/π.χ. με τον ίδιο τρόπο που θα χρησιμοποιηθεί η Τουρκία απο τις ΗΠΑ, να χρησιμοποιηθεί το ΙΡΑΝ απο την Ρωσία η το Πακιστάν απο την Κίνα, ώστε να επέλθει μιά νέα ισορροπία στην Κεντρική Ασία, και να μειώσει εκ των πραγμάτων το «στρατηγικό βάθος » της Τουρκίας.Αυτό βέβαια δεν θ’ αλλάξει τον κίνδυνο πού διατρέχει η Ελλάδα, απλά η Τουρκία δεν θα έχει την αλαζονεία που προανέφερα, και ενδεχομένως γιά ένα διάστημα να δώσει προτεραιότητα στην Κεντρική Ασία.
δ/π.χ. να συνεχίσει την ανάκαμψη της η Ρωσία, και να αποκόψει σταδιακά και σταθερά την τουρκική επιρροή στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας.
ε/π.χ. μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ απο το ΙΡΑΚ, το ΙΡΑΝ να επιδιώξει ηγεμονικό ρόλο στην περιοχή ΙΡΑΚ-Συρία,,με συνέπεια αργά η γρήγορα να έλθει σε σύγκρουση με την Τουρκία.
στ/π.χ. να συνεχιστεί η επιδείνωση των σχέσεων Τουρκίας Ισραήλ

2/είτε η Ελλάδα να χαράξει μιά εθνική στρατηγική έστω και τώρα και να καταφέρει να την υλοποιήσει.

Αυτό βέβαια είναι ιδιαίτερα δύσκολο, διότι δεν έχει εδώ και δεκαετίες τους κατάλληλους ηγέτες.Δεν είναι όμως αδύνατο έστω και τώρα (εννοώ μετά απο 35 χρόνια παρακμιακής πορείας ), διότι έχει πολλά πλεονεκτήματα, ενώ ο αντίπαλος της δεν είναι τόσο άτρωτος όσο λέγεται.

Κύριες προυπόθεσεις αρχικά-άμεσα είναι η αποκατάσταση των οικονομικών της χώρας, η αντικατάσταση του σημερινού πολιτικού-κομματικού κατεστημένου, και η χάραξη μιάς εθνικής στρατηγικής έναντι της Τουρκίας, που θα έχει ώς κύριο στόχο την ακεραιότητα της ελληνικής επικράτειας και την εθνική ανεξαρτησία (αποφυγή της δορυφοροποίησης της Ελλάδας ).Η εξασφάλιση της ακεραιότητας των ελληνικών εδαφών, δεν εξασφαλίζεται μόνο με την στρατιωτική ισχύ.Εξασφαλίζεται και με τις κατάλληλες συμμαχίες , τις κατάλληλες διπλωματικές κινήσεις, την κατάλληλη οικονομία,…..

Ο Π. Κονδύλης έκανε την δική του στρατηγική διάγνωση για τα ελληνο-τουρκικά, η οποία είναι γνωστή, και με την οποία συμφωνώ.Αυτή θα μπορούσε να είναι η βάση της εθνικής στρατηγικής διάγνωσης, διότι η ανάλυση αυτή είναι και σήμερα επίκαιρη.

Εκεί που χρειάζεται δουλειά και φαντασία είναι, με βάση την διάγνωση, να γίνει ο σχεδιασμός της ελληνικής στρατηγικής. Δηλαδή τί είναι εφικτό να επιδιωχθεί απο την ελληνική πλευρά, και υπό ποιές προυποθέσεις.
Ο Π. Κονδύλης στο ερώτημα αυτό, αν κατανόησα καλά αυτά που έγραψε, έκανε την εξής ανάλυση.Επαιρνε πολύ ορθά ως δεδομένο το αποτέλεσμα της υφιστάμενης (δεκαετία του 90 ) και της μελλοντικής στρατηγικής διάγνωσης (πληθυσμός, οικονομία, στρατιωτική ισχύς,κλπ…), από το οποίο προέκυπτε ξεκάθαρα η συντριπτική υπεροχή της Τουρκίας, ελάμβανε υπόψη την εκτίμηση του ότι ο παράγοντας Ε.Ε. δεν θα έπρεπε να παίξει κανένα ρόλο στον σχεδιασμό της εθνικής στρατηγικής δεδομένου ότι θα περάσουν ακόμα πολλές δεκαετίες μέχρι να ενοποιηθεί πολιτικά και στρατιωτικά, και κατέληγε ως προς την εθνική στρατηγική, ότι θα έπρεπε η Ελλάδα
α/ είτε να σχεδιάσει(και κατοπιν βέβαια να υλοποιήσει επιτυχώς) ένα συμβιβασμό με την Τουρκία
b/είτε να σχεδιάσει την άμυνα της στην αναμενόμενη σύγκρουση με την Τουρκία με τέτοιο τρόπο ώστε να έχει κάποιες ελάχιστες πιθανότητες να νικήσει (αν και δεν πίστευε κατά βάση ότι αυτό θα ήταν δυνατό )
Στο θέμα της σύγκρουσης με την Τουρκία, ο Κονδύλης έλεγε ότι δεν θα πρέπει να θεωρείται οπωσδήποτε δεδομένο.Αν η Ελλάδα και η Κύπρος μετατραπούν σταδιακά σε δορυφόρους της Τουρκίας, ενδέχεται να μήν προβεί η Τουρκία σε πόλεμο.

Και πράγματι, αν λάβουμε υπόψη ότι η δορυφοροποίηση έχει ήδη αρχίσει (S 300, αδυναμία να κατασκευαστεί αεροπορική βάση στην Κύπρο, απόφαση για υποστήριξη της ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. ενώ η χώρα αυτή απειλεί την Ελλάδα με πόλεμο,πτήσεις τουρκικών αεροσκαφών πάνω απο κατοικημένα ελληνικά νησιά χωρίς ελληνική αντίδραση,…), ίσως αυτό να εξηγεί ότι αποφύγαμε απο την κρίση των Ιμίων μέχρι και σήμερα, την στρατιωτική σύγκρουση με την Τουρκία, κι΄ας λένε οι κομματικοί ηγέτες μας ότι θέλουν (μεταξύ των άλλων ότι καλυτέρευσαν οι σχέσεις με την Τουρκία ).

Ο συμβιβασμός συνεπάγεται απώλεια εδαφών μέχρι τον επόμενο συμβιβασμό για επιπλέον απώλεια εδαφών.Δεν νομίζω κατά συνέπεια ότι θα μπορούσε να στηριχθεί σ΄ένα συμβιβασμό μιά εθνική στρατηγική.
Ιδίως η εθνική στρατηγική στην οποία αναφέρθηκα εγώ : δηλαδή η μή απώλεια ελληνικού εδάφους και η μή δορυφοροποίηση της Ελλάδας και της Κύπρου.

Η προετοιμασία με σκοπό την αναμενόμενη σύγκρουση πρέπει να γίνει.Ιδίως σε ότι αφορά την αεροπορία και το ναυτικό πρέπει να επιδιωχθεί, όσο μπορεί να το αντέξει η Ελλάδα, να υπάρχει μιά ισσοροπία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.Δεν νομίζω όμως ότι με βάση τα δεδομένα των δύο μερών, είναι δυνατόν να κερδίσει η Ελλάδα έναν πόλεμο με την Τουρκία.Μπορεί όμως, και οφείλει να διατηρεί μιά στρατιωτική δύναμη τέτοιας ισχύος, ώστε να μήν θεωρήσει η Τουρκία ότι μιά στρατιωτική επιχείρηση εναντίον της Ελλάδας είναι μιά βόλτα χωρίς συνέπειες.

Αρα, δεν θα πρέπει να τεθεί ώς στόχος της εθνικής στρατηγικής μιά νίκη επι της Τουρκίας, διότι πολύ απλά, αυτός ο στόχος δεν είναι εφικτός.

Η εθνική στρατηγική της Ελλάδας, πρέπει να βασιστεί σε στόχους-άξονες που να αποτρέπουν (συνδυαζόμενοι) την Τουρκία να επεκταθεί εις βάρος της Ελλάδας, η που να την κάνουν να υπολογίσει ότι μιά τέτοια επέκταση θα έχει ένα κόστος τόσο σημαντικό, που θα συμψηφίζει όποιοδήποτε όφελος απο την ενδεχόμενη επέκταση της πρός το Αιγαίο.
Ποιοί θα μπορούσαν να είναι αυτοί οι στόχοι-άξονες;

-έχω ήδη προαναφέρει την στρατιωτική ισχύ (επισημαίνοντας παράλληλα ότι από μόνη της, αυτή η ισχύς δεν είναι, και δεν θα είναι και στό μέλλλον αποτρεπτική )

-μιά στρατηγική συμμαχία με την Ρωσία(με όλες τις δυσκολίες που έχει αυτό το εγχείρημα, και τις οποίες συνειδητοποιώ πολύ καλά ).
Παρά τα όσα λέγονται, η Ελλάδα βρίσκεται σε μοναδική γεωστρατηγική θέση για τις πλανητικές δυνάμεις.Οι ΗΠΑ θεωρούν την χώρα μας δεδομένη για τα συμφέροντά τους.Αν δεν την θωρήσουν πλέον δεδομένη, πολλά θ’ αλλάξουν ως πρός την στρατηγική υποβάθμιση της χώρας μας και την αναβάθμιση της Τουρκίας.Η Ρωσία πού δεν την θεωρεί δεδομένη, πολύ θα ήθελε να έχει μιά προνομιακή πρόσβαση σ΄αυτή την γεωστρατηγική θέση.Αν αυτό σχεδιαζόταν και άρχιζε να υλοποιείται, πολλοί θα μπορούσαν να είναι οι τακτικοί ελιγμοί της Ελλάδας με σκοπό να αποτραπεί η Τουρκία να επιδιώξει επέκταση πρός τα δυτικά.Ο στόχος αυτός θα έπρεπε κατά την γνώμη μου να επιδιωχθεί με παράλληλη παραμονή στο πολιτικό και στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, ώστε η Ελλάδα να αντλήσει όσο γίνεται περισσότερα ανταλλάγματα και απο τους δύο πόλους.Το περιεχόμενο και τό εύρος της στρατηγικής συμμαχίας θα αποτελέσει αντικείμενο της ελληνικής εθνικής στρατηγικής.Μπορούμε να φανταστούμε αυτή την στρατηγική συμμαχία στό μέγεθος που θέλουμε.Πολύ μικρή, η πολύ μεγάλη, ανάλογα με τον επιδιωκόμενο στόχο.

-η επίλυση του Μακεδονικού

-η ανάπτυξη των σχέσεων μας με το ΙΡΑΝ, ώστε να είμαστε προνομιακοί συνομιλητές του μόλις προκύψει(αν προκύψει ) η σύγκρουση του με την Τουρκία.

-η ανάπτυξη των σχέσεων μας με το Ισραήλ και τον Αραβικό Κόσμο

-η δραστηριοποίηση μας εντός της Ε.Ε. ώστε να κάνουμε ότι μπορούμε για την επιτάχυνση των σχετικών διαδικασιών για την πολιτική τουλάχιστον ένωση.

-η ανάπτυξη των οικονομικών μας σχέσεων με την Τουρκία ώστε οι δύο οικονομίες να αλληλοσυνδεθούν όσο γίνεται περισσότερο.Και αυτό το σημείο μπορεί να είναι αποτρεπτικό σ΄ενα βαθμό για την Τουρκία.Μεταξύ άλλων, όσο κι’ αν φαίνεται παράδοξο, η συμπαραγωγή οπλικών συστημάτων πρέπει να επιδιωχθεί.Είναι πρός όφελος και των 2 πλευρών, μπορεί να επιδιωχθεί μιά σχετική αλληλο-εξάρτηση(να μήν καλλιεργούμε όμως και πολλές ψευδαισθήσεις ) , και η Ελλάδα είναι υπολογίσιμη σ’ αυτό τον τομέα (ως πελάτης ).

-κλπ,…

Αν και για μένα όλοι αυτοί οι άξονες πάνω στους οποίους πρέπει να στηριχθεί μιά ελληνική εθνική στρατηγική είναι ξεκάθαροι, και τους έχω αναλύσει σε βάθος, θεωρώ ότι δεν πρέπει εδώ ν’ αναφερθώ σε περρισσότερους, διότι θα προκαλέσω αντιδράσεις, τις οποίες δεν επιθυμώ για ένα τέτοιο θέμα.Αλλωστε, είμαι ένας ερασιτέχνης.Η πραγματική χάραξη στρατηγικής πρέπει να γίνει απο επαγγελματίες που έχουν όλην την αναγκαία πληροφόρηση που είναι αναγκαία για την χάραξη στρατηγικής.

Επεκτάθηκα περισσότερο απ’ ότι θα έπρεπε στο θέμα, περρισσότερο για να πώ ότι κατά την γνώμη μου ούτε ο συμβιβασμός είναι εφικτός με την Τουρκία , ούτε η στρατιωτική νίκη επί της Τουρκίας είναι επιτεύξιμη.Κατά συνέπεια,αλλοι πρέπει να είναι οι στόχοι της εθνικής στρατηγικής.Και οι στόχοι αυτοί είναι εφικτοί ακόμα και μετά 35 χρόνια ελληνικής παρακμής, και μπορούν να οδηγήσουν στην αποτροπή της τουρκικής επέκτασης , παρά τα όσα λέγονται καθημερινά πρός τον ελληνικό λαό.

Τέλος, μετά την χάραξη της στρατηγικής, πρέπει να αποφασιστούν και να αναπροσαρμόζονται συνεχώς οι τακτικές κινήσεις που θα επιτρέψουν την υλοποίηση της στρατηγικής.

Ο Π. Κονδύλης, αναλύοντας τις τακτικές κινήσεις που υπηρετούν την στρατηγική,επεκτάθηκε περισσότερο απ’ όσο επρεπε κατά την γνώμη μου,στις στρατιωτικές τακτικές κινήσεις (πρώτο πλήγμα,…).Μάλιστα για κάποιον που δεν είχε ποτέ ασχοληθεί με την στρατηγική ανάλυση, η ανάλυση αυτή του Κονδύλη θα μπορούσε να τον οδηγήσει στο λανθασμένο συμπέρασμα ότι οι τακτικές κινήσεις είναι κυρίως οι στρατιωτικές επιχειρήσεις.

Κατά την γνώμη μου, για τους αδύναμους παίκτες των Διεθνών Σχέσεων όπως είναι η Ελλάδα, δεν μπορούν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις να είναι ο κύριος τακτικός ελιγμός.

Το θέμα αυτό θα απασχολήσει την Ελλάδα τις προσεχείς δεκαετίες.Είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι η αναβάθμιση αυτή της Τουρκίας, βρίσκει την χώρα μας σε μιά κατάσταση συνεχιζόμενης παρακμής εδώ και 35 χρόνια.Θα καταφέρει άραγε να βγεί από αυτή την τροχιά πρίν είναι αργά;